Zapomnij o sklepowych środkach! Ten olejek na prawdę działa na mszyce

Olej neem na mszyce
Olej neem (z miodli indyjskiej) na mszyce
Zdjęcie autora artykułu
Zuzanna Majewska

Niepozorny, tani, a w dodatku potrafi zdziałać prawdziwe cuda w ogrodzie, olej neem (bo o nim mowa) staje się coraz większym hitem wśród ogrodników, którzy chcą pozbyć się mszyc czy innych szkodników. Olej neem to w pełni naturalne, tanie i bezpieczne rozwiązanie do zwalczania mszyc! Mało kto wie, że jego skuteczność odkryto przypadkiem przez Heinricha Schmuttera, który badał odporność miodli indyjskiej na ataki szarańczy. Dziś olej neem to jeden z najlepszych naturalnych środków ochrony roślin.

Olejek neem nazywany również bywa olejkiem z miodli indyjskiej ('Azadirachta indica'). Jest to drzewo z Indii i innych regionów Azji Południowo-Wschodniej. Olejek uzyskiwany jest poprzez tłoczenie na zimno owoców, nasion oraz innych części tego drzewa. Jego głównym składnikiem aktywnym jest azadyrachtyna - substancja, która ma silne właściwości insektobójcze.

Jak przygotować oprysk na mszyce

Składniki do przygotowania oprysku na mszyce
Składniki do przygotowania oprysku na mszyce
Do przygotowania oprysku wystarczy olejek neem, płyn do mycia i około 1 litr wody, całość wystarczy wymieszać i przelać do opryskiwacza. Sama delikatnie podgrzewam wpierw wodę dzięki czemu wszystkie składniki lepiej się rozpuszczają, potem warto odczekać aż cały roztwór ostygnie do domowej temperatury

Przygotowanie oprysku z olejku neem przeciwko mszycom jest dziecinnie proste:

  1. Wymieszaj 1-2 łyżeczki olejku neem z 1 litrem wody. Warto dodać trochę płynu do mycia naczyń, który pomoże w lepszym zmieszaniu się olejku wraz z wodą. Bez dodania płynu do mycia naczyń wymieszanie oleju z wodą będzie mocno utrudnione. Zastosowanie letniej wody również ułatwi wymieszanie wszystkich składników.
  2. Oprysk najlepiej wykonywać wczesnym rankiem lub późnym wieczorem, kiedy owady pożyteczne, takie jak pszczoły, są mniej aktywne. Unikaj opryskiwania roślin w pełnym słońcu, aby nie poparzyć liści.
  3. Dokładnie spryskaj wszystkie części rośliny, zwracając szczególną uwagę na spodnią stronę liści, gdzie mszyce często się ukrywają.
  4. Oprysk możesz powtarzać co 2 tygodnie. W przypadku gdy roślina zaatakowana jest przez dużą ilość mszyc stosowanie preparatu warto powtarzać co najmniej raz w tygodniu.

Przygotowany tak roztwór polecam co jakiś czas przemieszać pomiędzy opryskami, lub zużyć całość przygotowanej substancji w miarę szybko.

Inną metodą jest przygotowanie olejku neem w połączeniu z mydłem kastylijskim (jest to w pełni naturalne, roślinne mydło wytwarzane głównie z oliwy z oliwek. Jest biodegradowalne i przyjazne dla środowiska dlatego jest tak dobrym rozwiązaniem w każdym ogrodzie). Do przygotowania oprysku potrzeba:

Olejek neem kupisz bez problemu w internecie lub niektórych aptekach. Jego ceny wahają się w granicy kilkunastu do 30zł za opakowanie 100ml.

Staraj się na bieżąco przygotowywać roztwór i zużywać go od razu ponieważ z czasem olej gęstnieje, staje się lepki i utrudnia rozpylanie. Jeśli Twój olej neem mocno zgęstniał warto go lekko podgrzać w naczyniu w którym go przechowujesz lub wstawić je do ciepłej wody. Dzięki temu znów stanie się płynny.

Olej neem może być stosowany nie tylko jako skuteczny preparat przeciwko mszycom w ogrodzie, ale znajduje również zastosowanie do przecierania i nabłyszczania liści roślin domowych.

Jak olej neem działa na mszyce?

Olejek neem wpływa na różne fazy życia szkodników. Azadyrachtyna zawarta w olejku działa na układ hormonalny mszyc, zaburzając ich procesy życiowe, takie jak żywienie, rozmnażanie czy też składanie jaj. Olejek neem działa także jako środek odstraszający, co zapobiega powrotowi szkodników.

Warto wiedzieć, że azadyrachtyna czyli główny składnik aktywny oleju z miodli indyjskiej jest najczęściej stosowanym biologicznym pestycydem na świecie. Dzięki szerokiemu spektrum działania skutecznie zapobiega ponad 550 gatunkom różnych szkodników. Co równie istotne produkty rozkładu tej substancji mogą wzbogacać glebę jako naturalne nawozy. Azadyrachtyna nie stanowi zagrożenia dla ludzi, zwierząt hodowlanych, ptaków czy naturalnych wrogów szkodników2.

Biedronka, która jest naturalnym sprzymierzeńcem w zwalczaniu mszyc
Biedronka, która jest naturalnym sprzymierzeńcem w zwalczaniu mszyc

Badania naukowe dotyczące neem

Olejek neem jest i był przedmiotem wielu badań naukowych ze względu na swoje wszechstronne właściwości, w tym właśnie zdolność do odstraszania szkodników. Powstały liczne badania naukowe analizują jego skuteczność i mechanizmy działania.

Jednym z takich badań, które postaram się przytoczyć była praca naukowa, która analizowała wpływ olejku neem i azadyrachtyny na śmiertelność i przeżywalność mszyc sałatowo-porzeczkowych oraz mszyc brzoskwiniowych3. Zastosowanie oleju z nasion w stężeniu 1,0% powodował od 94% do 100% śmiertelności nimf drugiego stadium rozwojowego mszycy porzeczkowo-sałatowej, Nasonovia ribis-nigri (Mosley), i mszycy brzoskwiniowej, Myzus persicae (Sulzer) po dziewięciu dniach.

Innym wartym wspomnienia badaniem4 jest to w którym autorzy łączą zastosowanie olejku neem wraz z olejem karanja (jest to olej z nasion tropikalnego drzewa Pongamia pinnata), który również wykazuje właściwości odstraszające szkodniki. W rzeczonym badaniu metanolowy ekstrakt z neem oraz olej karanja były testowane samodzielnie oraz w połączeniu przeciwko przędziorkom oraz mszycom ('Macrosiphoniella sanborni'). Połączenie obu tych składników wykazało dużo wyższą skuteczność w zapewnieniu ochrony niż stosowanie osobno olejku z neem przeciwko mszycom czy też oleju karanja przeciwko przędziorkom. Połączony preparat zapewnił ponad 90% ochronę przy najniższym stężeniu (0,25%), podczas gdy olejek z neem i garanja zapewniły tylko 78,6% i 71,9% ochrony nawet przy najwyższym testowanym stężeniu (1%).

Jak widać, olejek neem to prawdziwy skarb w naturalnym ogrodnictwie — skuteczny, bezpieczny i wszechstronny. Sama stosuję go regularnie i gorąco polecam każdemu, kto chce zadbać o rośliny bez użycia chemii.

Źródła i przypisy:

  1. Veitch, G. E., Boyer, A., & Ley, S. V. (2008). The Azadirachtin Story. Angewandte Chemie International Edition, 47(49), 9402–9429. https://doi.org/10.1002/ANIE.200802675
  2. Su, Xinyao & Liang, Zhipeng & Xue, Qiang & Liu, Jia & Hao, Xuemi & Wang, Caixia. (2023). A comprehensive review of azadirachtin: physicochemical properties, bioactivities, production, and biosynthesis. Acupuncture and Herbal Medicine. 3. 256-270. 10.1097/HM9.0000000000000086.
  3. Isman, Murray B. “Insect Growth Regulating Effects of Neem Extract and Azadirachtin on Aphids.” Entomologia Experimentalis Et Applicata, 1994.
  4. Kumar, V & Chandrashekar, K & Sidhu, Om. (2007). Synergistic action of neem and karanj to aphids and mites.. Journal of Entomological Research. 31. 121-124.